Ruka hadi kwenye maudhui makuu

Homa ya Kichaa cha Mbwa


Utangulizi

Kichaa cha mbwa ni nini?

Ni ugonjwa hatari unaotokana na maambukizi ya virusi vijulikanavyo kama rabies kwa kiingereza. Maambukizi hayo hutokea baada ya kung'atwa, kukwaruzwa na makucha au kulambwa machoni,puani, mdomoni au katika jeraha na mbwa, paka  au popo aliye na virusi hivyo. 

Tofauti na virusi,unapong'atwa na mbwa au paka ni hatari ya kupata maambukizi ya bakteria katika majeraha ambayo husababisha maumivu makali na kuchelewesha kupona kwa majeraha hayo kama hatua hazitachukuliwa haraka. Lakini pia kupata majeraha sehemu za viungo(joints) kunaweza kumsababishia mgonjwa ulemavu wa kudumu.

Nchini Tanzania pekee inasadikiwa kuwa watu 1500 hufariki kila mwaka kutokana na kichaa cha mbwa, ugonjwa unaoweza kuzuiwa kwa asilimia 100 kwa kutumia chanjo(DW).

Nini cha kufanya unaposhambuliwa na mbwa, paka au popo?

 Kuna hatua muhimu kadhaa za kufanya pindi unaposhambuliwa na mbwa, paka au popo.
  1. Safisha majeraha kwa maji yanayotiririka na sabuni bila kusugua kwa dakika tano hadi kumi,
  2. Paka  mafuta ya antibayotik kama unayo, epuka kupaka mafuta ya mgando,mafuta ya taa, mkojo au kitu kingine chochote zaidi ya mafuta ya antibayotik,
  3. Punguza kutokwa na damu kwa majeraha kwa kufunga kwa kipande kisafi cha nguo au bandeji mpaka pale utakapomuona daktari,
  4. Hakikisha unamuuliza mmiliki kama mbwa huyo ana chanjo na ikiwezekana akuonyeshe kadi ya chanjo, na kama ni mbwa koko au anayejulikana kuwa na ugonjwa basi ni vyema ukawahi haraka iwezekanavyo kwenda kliniki.

Yatakayofanyika hospitalini

Daktari au manesi wauguzi watakusafisha majeraha tena na kukuchoma sindano za chanjo za kichaa cha mbwa na tetenasi. Pia wataangalia kama majeraha hayo yanafaa kushonwa hasa majeraha ya usoni au majeraha makubwa, lakini mara nyingi majeraha hayo kuachwa wazi. Pia kuna uwezekano mkubwa kuwa utaanzishiwa dama za maumivu na antibayotik.

 Dalili za kichaa cha mbwa 
  • mafua ya ghafla,
  • homa kali na maumivu ya misuli,
  • kupata ganzi sehemu ya jeraha,
  • kukosa hamu ya kula,kichefuchefu na kutapika,
  • kukosa nguvu au kuparalaizi kwa misuli hasa ya koo, taya, mfumo wa upumuaji na miguu na mikono, 
  • kuwa na dalili za pindupindu(seizure),
  • kuongea vitu visivyojulikana, 
  • kupata tabu ya kupumua.
Pindi utakapokuwa na dalili hizi daktari atalazimika kukurifaa au kukulaza kwa matibabu zaidi. 

Kama hauna dalili hizo hapo juu na haukulazwa hospitali hakikisha unatumia dawa ulizoandikiwa hadi ziishe na kusafisha vidonda mara kwa mara . Rudi tena kwa daktari baada ya kumaliza dawa ili kufanyiwa uchunguzi tena na kujua kama kuna ulazima wa kuendeleza dozi au la.

Namna ya kujikinga na Kichaa cha Mbwa
  1. Mbwa na paka ni lazima wawe wanafanyiwa uchunguzi wa mara kwa mara na kuchanjwa,
  2. Ripoti mbwa ambaye anaonyesha dalili zisizo za kawaida kama kuwa mkali na kushambulia watu bila kubughudhiwa na kuwatenga mbwa na paka wote wa eneo hilo,
  3. Usimsumbue mbwa anapokula au kulisha watoto wake,
  4. Usimpige mbwa, kumvuta mkia au kumrushia mawe,
  5. Kimbilia hospitali unapong'atwa na mbwa ili kupata tiba.
Ni vigumu kufahamu kama wanyama hao wana virusi au la kwani sio kila wakati huonyesha dalili za ugonjwa huo. Usipotibiwa kwa wakati ugonjwa huu kushambulia mfumo wa fahamu na kushababisha mtindio wa akili au hata kifo. Kumbuka kinga ni bora kuliko tiba.












Maoni

Chapisha Maoni

Machapisho maarufu kutoka blogu hii

Msongo wa Mawazo (Depression)

Msongo wa mawazo ni nini? Msongo wa mawazo  ( Depression ) ni mfadhaiko wa akili anaoupata mtu kutokana na shida, taabu, dhiki, matatizo au changamoto zinazomkabili katika maisha ya kila siku. Msongo wa mawazo hutokana na pale mtu anaposhindwa kukabiliana na jambo linalomtatiza. Msongo wa mawazo huwapata watu wa rika na asili zote. Tafiti zinaonyesha kuwa wanawake  hupata msongo wa  mawazo zaidi kuliko wanaume. Msongo wa mawazo ni tatizo la kimwili pamoja na kiakili. Dalili. kujisikia maumivu sehemu mbalimbali za mwili hasa kichwa, kukosa hamu ya kula au kula chakula kupitiliza,hasa vyakula vyenye madhara, kukosa hamu ya tendo la ndoa, kuwa na huzuni wakati wote na kujisikia mnyonge, kusahau kirahisi au kupungua kwa uwezo wa kufikiria, kujisikia mpweke au kukosa matumaini ya maisha, kupungua kwa uwezo wa kimasomo kwa wanafunzi, kuwa na hofu au kutokujiamini, kupungua au kuongezeka uzito bila kupenda, kushindwa kulala au kulala kupindukia, kukosa utulivu w...
Maoni 1
Endelea kusoma

Ualbino (Albinism)

 Ualbino ni nini? Ualbino ( albinism ) ni hali ya kiafya inayotokana na mwili kukosa uwezo wa kutoa homoni aina ya melanin . Homoni hii pamoja na kazi nyingine inahusika na utoaji wa rangi ya mwili. Ukosefu wa melanin huathiri ngozi, macho na nywele.  Ualbino ni hali ya kurithi kutoka kizazi kimoja hadi kingine. Ikumbukwe kuwa  Albino sio mgonjwa bali ni mlemavu wa macho, nywele na ngozi ambavyo huathiri maisha yake ya kila siku, hata kufupisha umri wa kuishi. Nje na binadamu ualbino unaathiri pia wanyama, samaki, wadudu, nyoka, mijusi, ndege na hata mimea (kwa mimea hutokana na ukosefu wa klorofili).  Waathiriwa wenyewe nchini Tanzania waliamua kupendelea kuitwa "watu wenye ualbino" kutokana na matumizi mabaya ya neno zeruzeru katika utamaduni wa Afrika ya Mashariki ambako watu mara nyingi waliona uhusiano kati ya waathiriwa na mapepo au mizimu. Kuenea kwa Ualbino Tafiti zinaonyesha kuwa mtu mmoja kati ya 20,000 duniani ni albino, lakini kwa sababu zisizofahamika ba...
Maoni 1
Endelea kusoma

Homa ya Findofindo (Tonsillitis)

Utangulizi   Findofindo ( Tonsillitis) ni nini?  Mafindofindo ni mashambulizi ya virusi au bakteria kwenye tezi za koo zijulikanazo kama findo. Asilimia 15 mpaka 30 ya mashambulizi haya yanatokana na bakteria ila asilimia kubwa hutokana na virusi.  Dalili za mafindofindo   Kwa kawaida ni ngumu kutofautisha kati ya maambukizi yatokanayo na bakteria na yale ya virusi ila leo nitakujuza siri ndogo. Zipo dalili za pamoja na zile za tofauti.  Zifuatazo ni dalili za pamoja za mafindofindo unazoweza kuzipata kwa wagonjwa waliopata maambukizi ya bakteria na yale virusi  Maumivu ya koo Kupata shida katika kumeza  Homa kali ( Zaidi ya nyuzi joto 38 za sentigredi)  Maumivu ya kichwa  Maumivu ya sikio  Utando katika findo Dalili zifuatazo zinaasilimia kubwa sana kupatikana kwa mtu mwenye mashambulio yatokanayo na virusi.  Homa ( zaidi ya nyuzi joto 38 za sentigredi)   Uvimbe shingoni ( upande mmoja au pande mbili)   Maumivu...
Chapisha Maoni
Endelea kusoma